Sondaj makineleri çeşitleri, genel anlamda üç ana kategoride değerlendirilir.
- Darbeli Sondaj: Darbeli sondaj makinelerinin yaygın kullanım alanı genellikle, dağlık, kayalık, sert zemin özelliğine sahip bölgelerdir. Adı üzerinde, darbe yaparak çalışma prensibindedir. Vurarak delme işlemini gerçekleştirir. Zeminin yumuşak olduğu kumluk alanlarda etkin ve verimli çalışamaz. Delme işlemini vurarak yaptığı için kumluk bölgede göçme meydana gelir. Ayrıca bu tür kumluk bölgelerde kullanıldığında yüksek maliyet ortaya çıkar ki bu da istenmeyen bir durumdur.
- Havalı Sondaj: Çalışma prensibinde basınçlı hava ve köpük yardımıyla deliciliği sağlanan sondaj makine türüdür. Her türlü zeminde kullanılabilir. Kaya, taş gibi sert zeminlerde ve toprak gibi geçirgen zeminlerde de kullanım alanı bulur. Tercih edilirliği yüksek olan yer ise sert zeminlerdir.Sondaj makineleriiçinde en güçlü olanı ve buna paralel en yüksek maliyetli olanıdır.
• Rötarı Sondaj: Dönerek delme özelliğine sahip sondaj makinesidir. Kumluk zeminler için en uygun sondaj makine çeşididir. Dönerek deldiği için göçme tehlikesi yüksek olasılıkla oluşmaz.
Sondaj makineleri iki ana çalışma prensibine bağlıdır. Dönme hareketli sondaj makineleri ve çarpma hareketli sondaj makineleri.
Sondajda Göz Önüne Alınması Gereken İşlemler
• Yapılacak sondaja uygun sondaj makinesi ve ekipmanı kullanmak,
• Bilgi ve tecrübe yönünden konuya, makine ve ekipmanlara vakıflık,
• Sondaj yapılacak bölgenin keşfi ve özellikleri.
Sondaj Standartları
Sondaj standartlarına uyum; Dünya ölçeğinde sondaj ekipmanları için uygulamada olan üç standart mevcuttur.
• Comecon Standardı:20.yy’da Sovyetler Birliği tarafından oluşturulan standarttır. Ölçüler mm ile gösterilir.
• DCDMA Standartı:DiamondCoreDrillingManufacturingAssociation kısaltması standarda adını vermiştir. Yani Elmaslı Karot Sondajı İmalat Birliği. Ölçüler feet ve inch ile gösterilir.
Craelius Metrik Standardı:İsviçre’liCraelius tarafından geliştirildiği için On’un adı ile anılmaktadır. Ölçüler mm ile gösterilir.